I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Đại dịch Covid 19 đang diễn biến rất phức tạp tại Việt Nam tạo ra nhiều khó khăn cho các bạn học sinh, trong việc học tập và thực hiện nề nếp, kỷ luật của học sinh trong quá trình học trực tuyến. Vấn đề nề nếp, ý thức kỷ luật trong học tập không phải tự nhiên mà có, phải qua quá trình rèn luyện, phấn đấu. Chính vì vậy, học sinh cần phải biết thích nghi, biến khó khăn thành cơ hội cho mình. Điều này cũng đặt ra nhiều thách thức cho giáo viên để xác định các phương pháp dạy học trực tuyến đạt hiệu quả cao và nâng cao tính kỷ luật cùng với việc gây hứng thú cho các em học sinh qua mỗi tiết học. Đây là một vấn đề mà nhà trường, giáo viên, phụ huynh đang quan tâm hiện nay.
II. NỘI DUNG:
1. Những khó khăn của giáo viên và học trong quá trình dạy và học trực tuyến
Do cha mẹ bận rộn quá nhiều công việc, không có thời gian chăm sóc con, cùng con ngồi học, giúp con tháo gỡ khó khăn. Rất nhiều cha mẹ hiện nay không thuần thục các thao tác sử dụng các thiết bị như máy tính, Ipad, di động thông minh… nên rất ngán ngại khi để con tự ý sử dụng. Vì cha mẹ không am hiểu, không biết sử dụng công nghệ nên không biết cách chỉ dạy con điều này cũng gây không ít khó khăn trong việc tổ chức dạy và học trực tuyến.
Thêm nữa, cũng không ít gia đình chưa đủ điều kiện để trang bị cho con những phương tiện học tập như: Không sử dụng đường truyền kết nối mạng, không mua sắm nổi máy tính, laptop hay điện thoại thông minh… Một số phần mềm hỗ trợ dạy trực tuyến thường đều có bản quyền, tính phí, cách sử dụng cầu kỳ phức tạp. Nhiều gia đình không biết cách sử dụng nên dẫn đến nhiều khó khăn khi nhà trường tổ chức cho con học trực tuyến. Thầy cô không trực tiếp quan sát được học sinh, không kèm cặp sát được từng em. Các em dễ buồn chán, ngủ gật, làm việc riêng, cá biệt có một số học sinh trong lớp truyền đường link ra bên ngoài và tạo cơ hội cho một số đối tượng không phải là học sinh của lớp vào quậy phá….
Học trực tuyến không phải là công việc được thực hiện thường xuyên, nên trong quá trình dạy nhiều khi rất lúng túng. Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở nhiều giáo viên còn hạn chế, nhất là giáo viên lớn tuổi, cách thức triển khai bài giảng như thế nào để hiệu quả, thu hút sự tập trung, lắng nghe của học sinh cũng là vấn đề khó khăn.
Công việc này đòi hỏi cần phải có thời gian.
2. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả học tập và tính kỷ luật của các học sinh trong quá trình học trực tuyến
Trong bối cảnh hiện nay, dịch bệnh Covid-19 còn nhiều diễn biến phức tạp, nhiều trường học được trưng dụng cho công tác phòng, chống dịch, nhiều công trình xây dựng, sửa chữa trường lớp bị tạm ngưng, còn có một số giáo viên, học sinh là F0 đang điều trị tại nhà hoặc khu cách ly hay bệnh viện. Chính vì thế hình thức dạy học trực tuyến là một lựa chọn phù hợp và được quan tâm nhất của đội ngũ nhà giáo trong ngành giáo dục. Làm thế nào để dạy học trực tuyến mang lại hiệu quả và nâng cao tính kỷ luật cho các em học sinh trong quá trình học tập đây là vấn đề mà nhà trường, giáo viên, phụ huynh đang quan tâm. Qua quá trình giảng dạy thực tế chúng tôi xin đề xuất một số biện pháp sau:
Đối với nhà trường:
+ Xây dựng hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ thông tin (như máy tính, camera, máy in, máy quét), đường truyền, dịch vụ internet, tận dụng tối đa các phương tiện để hỗ trợ cho giáo viên khi dạy học trực tuyến. Hướng dẫn cụ thể về tổ chức học trực tuyến để triển khai, hướng dẫn, tập huấn cho giáo viên kỹ thuật thực hiện, xây dựng kế hoạch chi tiết theo từng bộ môn.
+ Các thầy cô giáo cần phối hợp tốt với phụ huynh học sinh để trao đổi kế hoạch, thống nhất cách làm, tăng cường sự phối hợp của phụ huynh khi các em học sinh học tập tại nhà. Căn cứ vào tình hình thực tế của từng lớp, từng học sinh và các điều kiện hiện có, các thầy cô giáo cần chủ động, linh hoạt lựa chọn hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp.
Đối với giáo viên:
+ Sinh hoạt nội quy học online ngay từ buổi đầu gặp gỡ các em. Nội quy này luôn được nhắc lại trong suốt những tuần đầu khi có những biểu hiện chưa đúng. Ngôn phong, cử chỉ, giọng điệu nhẹ nhàng, thân thiện, nhất phải phải luôn khen ngợi động viên trước khi sửa chữa những sai phạm, những kết quả chưa phù hợp. Tạo cho các em không khí thoải mái, gần gũi, thân thiện. Các em phải được nói, được trình bày, được thể hiện. Các em sẽ hứng thú và hăng say học tập.
+ Thêm nữa, bài giảng phải thiết kế chi tiết trên Powerpoint. Kênh chữ vừa phải, (ngắn gọn, cô đọng) càng tốt để tránh tạo cảm giác nhàm chán, khó nhớ. Phải tận dụng các tính năng, hiệu ứng của các phần mềm để làm bài giảng sinh động, bắt mắt, hấp dẫn. Yêu cầu học sinh gửi bài làm của các em bằng hình chụp gửi lên nhóm zalo, chia sẻ để mọi người cùng tham khảo. Việc làm này có tác dụng động viên khuyến khích rất lớn để các em tích cực hơn nữa trong việc làm bài, trình bày vào vở học…
+ Giáo viên tự trang bị cho mình khả năng, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo các phần mềm, hệ thống dạy học trực tuyến. Ngoài ra, có thể lựa chọn nhiều hình thức như dạy song song thông qua trực tuyến, qua online, qua nhóm zalo, messenger, email... Đối với một số học sinh không có điều kiện về mạng, kỹ thuật thì cần tìm giải pháp để giao bài, giao nhiệm vụ cho học sinh như soạn bài ôn tập, in và thông báo phụ huynh đến nhận.
+ Giáo viên dành thời gian thiết lập các mối quan hệ, làm quen kết nối với học sinh và cha mẹ học sinh. Chuẩn bị các hoạt động dạy học cũng như các trò chơi, video clip với các hoạt động khởi động vui nhộn tạo hứng thú, tạo bầu không khí thoải mái trong lớp học. Giáo viên luôn cài chế độ hình ảnh nổi lên màn hình chính, luôn tương tác với học sinh, ghi nhận và khen thưởng trong quá trình dạy học, trước mỗi tiết học giáo viên cần điểm danh học sinh nghiêm túc, nhắc nhở các em về các nội quy của lớp học như: bật camera, tắt mic, cùng tương tác với giáo viên, nghỉ học phải xin phép, tham gia lớp học phải đúng giờ…….
+ Giáo viên thường xuyên giao câu hỏi, bài tập tình huống, bài tập thảo luận nhóm và giới hạn thời gian làm bài cho học sinh. Việc này giúp học sinh liên tục nhận được nhiệm vụ và tương tác với giáo viên trên lớp học. Đảm bảo rằng các em luôn phải tư duy suy nghĩ, được trải nghiệm, được sai và được giáo viêm kèm cặp liên tục trong quá trình học tập. Qua đó giúp học sinh không có thời gian nhàn rỗi để suy nghĩ và làm việc riêng ảnh hưởng đến nề nếp học tập. Cũng qua đó, tạo mối thân thiện giữa giáo viên và học sinh, hướng dẫn, giao nhiệm vụ học sinh cần chậm hơn bình thường, tránh việc vô ý tạo ra áp lực thời gian cho học sinh vì nó sẽ làm triệt tiêu hứng thú học tập.
Đối với cha mẹ học sinh:
+ Cha mẹ luôn đồng hành, làm tốt công tác tư tưởng cho các em đối với việc học trực tuyến để các em hiểu rõ, chuẩn bị tâm thế để tiếp cận phương pháp này, nên tạo không gian yên tĩnh, cố định, sắp xếp đồ dùng học tập gọn gàng và dễ lấy khi cần. Nên loại bỏ tất cả những đồ vật gây phiền nhiễu và mất tập trung như ti vi, đồ chơi, vật nuôi… ra khỏi tầm mắt của các em.
+ Điều quan trọng cha mẹ cần rèn nề nếp học tập tự lập, động viên, khen ngợi tạo sự hưng phấn trong học tập cho học sinh. Ngoài ra, cha mẹ còn phải chủ động tìm hiểu công nghệ thông tin, phương pháp sư phạm giúp các em sử dụng thành thạo, an toàn các thiết bị học trực tuyến. Thường xuyên, cập nhật kiến thức chăm sóc con cái đúng cách trong mùa dịch, tạo bầu không khí tâm lý thoải mái trong gia đình.
Đối với học sinh:
+ Học sinh cần chuẩn bị tâm lý, tâm thế sẵn sàng, trang phục nghiêm túc khi tham gia học trực tuyến và chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị học tập quan trọng nhất là điện thoại thông minh, máy vi tính, máy tính bảng, tai nghe và sách giáo khoa. Học sinh chọn cho mình góc học tập, không gian yên tĩnh thoải mái phù hợp với ngôi nhà của mình. Trong quá trình học tập cần chú ý lắng nghe, tham gia thảo luận và đóng góp tích cực vào bài học. Để làm được như vậy học sinh cần nâng cao ý thức, chủ động đọc bài, soạn bài trước mỗi tiết học, buổi học. Tập thói quen lên lớp trước 10 phút để chào hỏi làm quen thầy, cô và các bạn tạo mối quan hệ thân thiện trong lớp học, trong quá trình học các em phải bật camera.
+ Ngoài ra, học sinh tạo nhóm học tập trên Zalo, để chia sẻ, giải đáp thắc mắc nội dung bài học và tham gia vận động, lao động nhẹ nhàng đi ngủ đúng giờ, đảm bảo đủ 8 tiếng, tăng cường các hoạt động thể dục thể thao nâng cao sức khỏe học tập. Đặc biệt, rèn luyện ý thức và khả năng tự lập trong học tập. Chú ý tắt một số tính năng trên thiết bị gây ảnh hưởng đến giờ học. Điều đó sẽ mang lại cho bản thân người học nhớ lâu hơn về kiến thức.
III. KẾT LUẬN:
Cách dạy học trực tuyến chỉ có hiệu quả nếu có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường, giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh. Để hoạt động dạy học thực sự có hiệu quả, trước mắt giáo viên và học sinh phải thay đổi, thích nghi và tìm ra các cách dạy học trực tuyến hiệu quả, tối ưu nhất.
Trên đây là những khó khăn, kinh nghiệm và giải pháp mà chúng tôi đã rút ra được trong quá trình giảng dạy. Đây chưa phải là giải pháp hoàn chỉnh nên rất mong được sự đóng góp của các đồng chí để công tác giảng dạy của chúng tôi cũng như các giáo viên khác của trường đạt được kết quả tốt nhất./.